کلم، ابر غذایی برای حفظ سلامتی بدن
کلم از خانوادۀ سبزیجات چلیپایی است. با وجود مواد مغذی فراوان به خاطر بوی تندی که دارد، کمتر کسی به آن علاقه دارد. یکی از سالم ترین غذاهاست و طعم ملایم و خوبی دارد. میتوان آن را به شکل سالاد، پخته، ترشی و حتی آب سبزی استفاده کرد.
کلم به انگلیسی cabbage نامیده می شود. انواع مختلفی از این سبزی وجود دارد که تقریباً در خواص شبیه یکدیگر هستند. بوی تند آن به خاطر وجود گوگرد است. برای آنکه عطر خوبی به آن بدهید می توانید آن را در روغن زیتون، با فلفل سیاه و کمی سیر تفت دهید.
انواع کلم
این سبزی در آشپزی ایرانی هم کاربرد زیادی دارد. از نوع پیچ یا سبز در غذاهایی چون کلم پلو شیرازی، دلمه، ترشی و سوپ استفاده می شود.
این سبزی دارای انواع بسیاری است ولی چهار نوع از آن هست که بیشتر مردم با آن آشنایی دارند و از آن استفاده میکنند.
کلم سبز
کلم پیچ یا سبز دارای برگ های متراکم و در هم پیچیده است. ترد و با مواد مغذی فراوان است. ارزان است و می توان آن را به شکل خام یا پخته سرو کرد. یکی از انواع اولیۀ خانوادۀ خود است. برای مدت طولانی – در شرایط مناسب تقریبا تا دو هفته – قابل نگهداری است. این سبزی، کاربردهای زیادی دارد. در سالادهای مختلف استفاده می شود. برای آنکه طعم آن شیرین تر شود بهتر است آن را سرخ کرد یا به مدت طولانی پخت. هر چند پختن آن به مواد مغذی و مخصوصاً ویتامین ث آن آسیب میزند. برای انتخاب بهترین نوع آن باید به نکاتی چون برگ های متراکم، داشتن وزن زیاد به نسبت اندازه و برگهای مرطوب و تازه توجه کنید.
وقتی این سبزی پیر میشود، برگهای آن حالتی خشک و شکننده پیدا می کنند. این سبزی می تواند در انواع سالاد و با انواع سس های سنگین، خامهای و تند، طعم خود را حفظ کند.
این سبزی به خاطر داشتن ترکیبات ید، کلر و گوگرد در پاکسازی روده نقش دارد. به خوبی غشاهای مخاطی معده و روده را تمیز میکند، باعث تحریک روده میشود و در نتیجه از یبوست جلوگیری میکند. از آنجایی که سرشار از پتاسیم است، سطح سدیم بدن را کاهش میدهد و در تنظیم فشار خون مؤثر است. سطح کلسترول خون را کاهش میدهد و با داشتن ویتامینها و مواد معدنی به سلامت قلب و پیشگیری از بیماریهای قلبی – عروقی کمک میکند.
کلم قرمز
کلم قرمز یا بنفش کاملا شبیه به نوع سبز است فقط رنگ آن قرمز است، آب کمتری دارد – در نتیجه مواد مغذی آن کمی بیشتر است - و کمی کوچکتر از نوع سبز است. به خاطر رنگ منحصر به فردش خواهان بیشتری دارد. میتوان آن را به صورت باریک خرد کرد و در سالاد استفاده نمود. ترشی آن یکی از طعم دهندههایی است که در کنار غذاهای سنتی و فست فود استفاده میشود. برای آنکه غذای رنگینتری داشته باشید، آن را به صورت باریک خرد کنید و بعد از پختن در کنار غذا سرو کنید. برای آنکه رنگ آن حفظ شود هنگام پخت کمی سرکه یا آب لیمو به آن اضافه کنید.
کلم بروکلی
کلم بروکلی سرشار از مواد مغذی و آنتی اکسیدان هایی است که بدن انسان به آنها احتیاج دارد. از نظر مواد مغذی شباهت بسیاری به نوع سبز دارد. با این تفاوت که به جای استفاده از برگ ها، از گل آن استفاده می کنند. آن را به صورت خام و پخته مصرف می کنند. بروکلی منبعی غنی از ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان هاست. خواصی چون کاهش خطر ابتلا به سرطان، سلامتی استخوان، سلامت پوست، تقویت سیستم ایمنی، کاهش خطر ابتلا به دیابت، کمک به گوارش و جلوگیری از بیماری های قلبی – عروقی دارد. یک فنجان بروکلی معادل 76 گرم، 3 – 3.5 درصد نیاز روزانه به کلسیم، 5 درصد نیاز روزانه به پتاسیم، 45 – 54 درصد نیاز روزانه به ویتامین ث، 64 – 86 درصد نیاز روزانه به ویتامین کا را در انسان با توجه به سن و جنس تأمین می کند.
گل کلم
یک سبزی بسیار سالم و منبع مهمی از مواد مغذی است. خطر ابتلا به بیماری های متعددی چون بیماری های قلبی، سرطان و دیابت را کاهش می دهد. یک سبزی مناسب در رژیم غذایی کسانی است که قصد کاهش وزن دارند. چرا که کالری آن بسیار کم، فیبر آن بالا و سرشار از ویتامین است. یک فنجان گل کلم معادل 128 گرم حاوی 25 کالری، 3 گرم فیبر و ویتامینهای ث، کا، ب6، فولات، اسید پانتوتنیک، پتاسیم، منگنز، منیزیم و فسفر است. 92% آن را آب تشکیل می دهد. فیبر بالا، کالری کم و آب زیاد ویژگی هایی است که آن را برای کاهش وزن مناسب می سازد. میزان فیبر موجود در آن 10% نیاز روزانۀ انسان به فیبر را تأمین می کند. فیبر برای تغذیۀ باکتری های مفید روده لازم است و باعث کاهش التهاب و ارتقای سلامت دستگاه گوارش می شود.
خواص کلم
انواع کلم سرشار از سولفورافان هستند. سولفورافان همان ترکیب گوگرد دار در کلم است که طعم و عطر آن را کمی تند می کند. سولفورافان برای درمان سرطان، توقف رشد تومور و سلول های بیمار، جلوگیری از سرطان رودۀ بزرگ و پروستات، کاهش فشار خون و سالم نگه داشتن شریان ها، پیشگیری از بیماری های قلبی، پیشگیری از دیابت و آسیب های کلیوی ناشی از آن مفید است.
آب این سبزی تازه خواص دارویی دارد. سرشار از ویتامین و مواد معدنی و آنتی اکسیدان هاست. همانطور که کلم و معده رابطۀ خوبی دارند، آب آن نیز برای زخم معده و تقویت معده مناسب است. برای درمان ورم معده هر روز یک لیوان از آن را بنوشید.
بهتر است از کلم تازه و سبز برای آبمیوه گیری استفاده شود. در مقایسه با نوع پخته و خام، آبمیوۀ آن از نظر طعم و عطر ملایمتر است.
در سلامت پوست هم مؤثر است. میتوان آن را نوشید یا به صورت ماسک صورت استفاده کرد. نوشیدن این آب سبزی از پیری جلوگیری می کند. با پاکسازی و سم زدایی از بدن پوست را درخشان و صاف می کند. به خاطر داشتن ویتامین A و E باعث جوان شدن بافت پوست و نرمی و صافی آن می شود.
مضرات کلم
خوردن زیاد کلم باعث نفخ معده می شود. همچنین به خاطر داشتن ویتامین کا، برای کسانی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند به مقدار زیاد ضرر دارد. در مواردی افراد به آن آلرژی نشان داده اند. پختن کلم برای افرادی که مشکل هضم سبزیجات چلیپایی دارند، راه حل مطمئنی است.
کلم دارای ترکیبات گیتروژنیک است و بر عملکرد تیروئید اثر می گذارد. ولی اگر به صورت پخته مصرف شود، این ترکیبات از بین می رود.
طبع کلم گرم و خشک است. مصلح آن سکنجبین، روغن بادام شیرین و خردل است.